Het strand aan de Brouwersdam erodeert in noordoostelijke richting. Met een pilot-experiment willen we onderzoeken of door de inzet van mariene en plantaardige biobouwers we deze afkalving kunnen vertragen of zelfs tot staan brengen. Met als hoger doel een stap te zetten naar het antwoord op de vraag of we door te bouwen met de natuur onze waterveiligheid kunnen vergroten en het ecosysteem van de Voordelta kunnen beschermen.

Het Natuurlijk systeem en menselijke ingrepen
Klimaatverandering en zeespiegelstijging zijn niets nieuws. Beide zijn al 12.000 jaar gaande en hebben Nederland haar kustfundament opgeleverd met daarop onze prachtige duinen. Deze relatief veilige golf-gedomineerde delta hield zichzelf in balans met natuurlijke ophoging van de duinen door golfenergie en natuurlijke ophoging van het achterland met grootschalige veengroei.

De substantiële ontvening en bemaling door de mens, die begon in de Romeinse tijd en doorging tot ver in de 20^e eeuw, resulteerde uiteindelijk in een getij-gedomineerde delta, grootschalige overstromingen, 200 verdronken dorpen in Zeeland en flinke bodemdaling. In deze periode ontstonden de Zeeuwse zeearmen, het Marsdiep bij Texel en de Waddenzee. De uitschuring van de Zeeuwse zeearmen leidde tot afzetting van sediment voor de kust, wat we nu de Voordelta noemen. De Voordelta is dus ‘man made’!

Door nieuwe menselijke ingrepen is de Voordelta sinds de 2^e helft van de 19^e eeuw aan het eroderen. De aanleg van de Kreekrakdam sloot de Schelde af van de Oosterschelde en de aanleg van de Nieuwe Waterweg leidde de Maas en de Rijn af van de zuidwestelijke delta. De Voordelta kreeg geen sediment meer aangeleverd en erodeerde, wat op de kaarten van www.topotijdreis.nl goed te zien is. De aanleg van de Deltawerken versterkte dit proces nog verder en met de aanleg van de 2^e Maasvlakte is dit goed zichtbaar in het dichtslibben van Stellendam en omgeving en de noordoostelijke verplaatsing van de zandbanken. Als we nu niets doen, wordt de Voordelta de komende eeuw door een (wederom) door de mens verstoord evenwicht opgeruimd. De bestaande kustlijn is dan de laatste verdedigingslinie. Met elke meter zeespiegelstijging zal de kustlijn zich 100 meter landinwaarts verplaatsen (Bruun’s rule).

We hebben nog een generatie de tijd om te experimenteren

De mens probeert steeds om de negatieve gevolgen van techniek op te lossen door weer nieuwe technologische oplossingen. In de Proeftuin Zeewaarts willen we de kracht van de natuur benutten om de historische opbouw van onze kustlijn weer aan te zwengelen en tegelijkertijd de erosie van het kunstmatige recreatieve strand voor de Brouwersdam aanpakken. Concreet zal via een drietal proefprojecten onderzocht worden of we de suppletie op de Brouwersdam en nog bestaande zandlichamen in de Voordelta kunnen stabiliseren en met bio-bouwers kunnen beschermen tegen erosie. Bij succes kan in een volgende fase verder onderzocht worden of we door te bouwen mét de Natuur zeewaartse uitbreiding van dit proces mogelijk kunnen maken.

14 mei 2025

Download hier onze PDF’s over Proeftuin Zeewaart

1

2